NOWA
BIAŁA - typowa
spiska zabudowa -
Krempachy – Szlak wokół Tatr do Dursztyna - Dursztyn widoki - zjazd do Łapsz Niżnych - Łapsze
Wyżne - Przełęcz Trybska - kościółek w Trybszu - Przełom
Białki - NOWA
BIAŁA
Wycieczka to mieszanka spisko-pienińska. Nie
obejdzie się bez stromych podjazdów, ale nagrodą będą wspaniałe i zróżnicowane
panoramy. Będą ciekawe zabytki i osobliwości przyrodnicze. Trasa wiedzie w
całości po Spiszu, co wprawne oko z łatwością zauważy w tutejszej architekturze.
Uciekniemy w niemal dzikie tereny Dursztyna, wsłuchamy się w szum Białki pod
imponującą ścianą Kramnicy w pobliżu Nowej Białej, w której to być może
usłyszymy również słowacką mowę. Ciekawe miejscowe nazwy czy stare kościoły
świadczą też o tym, jak długa i bogata jest historia tych ziem.
Wyruszamy z Nowej Białej. Niezwykła to wieś - choć na zachód od Białki, to na Spiszu, choć w Polsce, to zauważymy tu i ówdzie znaki obecności Słowaków. Ruszamy w stronę Krempach, przecinając kolejne skrzyżowania warto zwrócić uwagę na typowo spiską zabudowę o liniowo-wrzecionowatym układzie, z linią domów z przodu i linią stodół równolegle za nimi.
W Krempachach (nazwa od niemieckiego Krummbach - kręty potok) mijamy niewielki kościołek pw. św. Walentego (po lewej). Warto zatrzymać się i odwiedzić cmentarz, na którym zobaczymy tablice w trzech językach: węgierskim, słowackim i polskim. Okolica do dziś jest zamieszkana przez mniejszość słowacką. Zgodnie ze znakami Szlaku wokół Tatr skręcamy w ul. Tatrzańską.
Na tatrzańskie widoki przyjdzie nam jednak jeszcze chwilę poczekać. Szlak wyprowadza nas za strzelnicą w piękne sielskie krajobrazy; rzeźba terenu świadczy o różnorodności geologicznej tego miejsca. Jej wyrazem są m.in. ciekawe wychodnie skalne Lorencowych Skałek z maczugowatą wieżą Gęśli. Czas jednak skupić się na drodze, bo podjazd jest znaczny. Na grzbiecie warto odwrócić się, by podziwiać piękną panoramę terenów między Dursztynem a Krempachami oraz, na południu, powoli wyłaniające się Tatry.
Jadąc dalej Szlakiem wjeżdżamy do Dursztyna. Różnorodność widoków tej wsi położonej na dachu Spisza zadziwia. Wyjeżdżamy na grzbiet Honaju, gdzie otwiera się wspaniała panorama Tatr. Za zabudowaniami wjeżdżamy w niezwykłą krainę hal, lasów, stromych pienińskich stoków i widoków na Pieniny i Tatry. Droga przez Honaj jest jednym z najpiękniejszych odcinków Szlaku wokół Tatr. UWAGA - zjazd jest bardzo kręty i stromy!
Nasyceni zielenią wyjeżdżamy w Łapszach Niżnych, Szlak wyprowadza nas w okolice XIV-wiecznego barokowego kościoła pw. św Kwiryna. Odtąd drogą główną jedziemy wytrwale do góry, przez Łapsze Średnie i Wyżne, by wreszcie wdrapać się na Przełęcz Trybską. Choć przejechaliśmy tylko kawałek, krajobraz znacznie się zmienił - złagodniał, stał się bardziej beskidzki.
Z Przełęczy przyjemnym zjazdem dostajemy się do Trybsza. Podczas jazdy łatwo przeoczyć niewielki, a ciekawy drewniany kościołek pw. św. Elżbiety (XVI w). Za Trybszem przejeżdżamy przez Białkę (ale pozostajemy na Spiszu – rzeka zmieniła kiedyś bieg zostawiając spiską wieś Nową Białą po drugiej stronie!) i 200 m za nim skręcamy w prawo. Po 1,5 km docieramy do parkingu w pobliżu Przełomu Białki - rzeka przedziera się tu przesmykiem między skałami Kramnicy i Obłazowej. Ta ostatnia jest również terenem cennych znalezisk archeologicznych. Miejsce świetnie nadaje się na chwilę dłuższego odpoczynku nad rzeką. Następnie, uciekając z głównej drogi bocznymi ulicami dojeżdżamy do centrum Nowej Białej, gdzie kończy się nasza wycieczka.
NOWA BIAŁA – typical Spisz buildings –Krempachy – Route Around the Tatras to Dursztyn – Dursztyn views – ride down to Łapsze Niżne – Łapsze Wyżne – Trybska Pass – church in Trybsz – Białka River Gorge – NOWA BIAŁA
We set off from Nowa Biała. This
is an unusual village, although to the west of Białka, in the Spisz region and
in Poland, and we will notice signs of Slovaks' presence here and there. Moving
in the direction of Krempachy, crossing successive junctions, it is worth
noting the typical Spisz buildings with a linear and spindle-shaped
layout, with a line of
houses at the front and a row of barns parallel to and behind them.
In Krempachy (name from the German "Krummbach” – a winding stream) we pass the small church of St. Valentine (on the left). It is worth stopping and visiting the graveyard, where we will see plaques in three languages: Hungarian, Slovak and Polish. The surrounding area is still inhabited by the Slovak minority. According to the signs of the Route Around the Tatras, we turn into Tatrzańska Street.
However, we will have to wait a while longer for Tatra vistas. The Route leads us after a shooting range into beautiful idyllic landscapes; the relief of the terrain testifies to the geological diversity of the place. Its expression are, among others, the interesting rock outcrops of the Lorencowe Rocks with the club-shaped Gęśle (fiddle) rock. However, it is time to focus on the road, because the ride uphill is quite steep. On the ridge it is worth turning around to admire the beautiful panorama of the areas between Dursztyn and Krempachy and, to the south, the slowly emerging Tatras.
Going on along the Route, we enter Dursztyn. The variety of views of this village, located on the roof of Spisz, is surprising. We ride onto the ridge of the Honaj Hill, where a wonderful panorama of the Tatra Mountains opens up. Behind the buildings we enter an unusual terrain of mountain pastures, forests, steep Pieniny slopes and views of the Pieniny and Tatra Mountains. The route over Honajis one of the most beautiful sections of the Route Around the Tatras. CAUTION – the descent is very winding and steep!
Saturated with greenery, we leave Łapsze Niżne. The Route leads us to the vicinity of the 14th century Baroque church of St. Quirine. From here on, we steadily cycle up along the main road, through Łapsze Średnie and Wyżne, to finally climb the Trybska Pass. Although we have only ridden a short distance, the landscape has changed a lot – it has softened, become more like in the Beskidy Mountains.
From the Pass, we go down a pleasant stretch downhill to Trybsz. During the ride, it is easy to overlook the small and interesting wooden church of St. Elizabeth(16th century). After Trybsz, we cross Białka (but remain in the Spiš region – the river once changed its course leaving the Spisz village of Nowa Biała on the other side!) and 200 m behind it we turn right. After 1.5 km we reach the Białka River Gorge– the river here is divided into an isthmus between the rocks of Kramnica and Obłazowa. The latter is also a place of valuable archaeological finds. The place is perfect for a longer rest by the river. Then, escaping from the main road through side streets, we reach the centre of Nowa Biała, where our trip ends.